مطالعه سنگهاي تزئيني با نگاهي به مرمرها

مرمرها:

سنگهائيكه از كلسيت يا دولوميت خالص تشكيل شده اند دگرگون شده و با تبلور مجدد همين كانيها به مرمر تبديل مي شود.

با توجه به اينكه لايه هاي مختلف سنگ مادر از نظر مقدار و نوع ناخالصيها ممكن است متفاوت باشد در مرمرها انواع و اقسام كانيهاي سيليكا ته دگرگوني يافت مي شود و در عين حال در بعضي مواقع از روي توزيع مجموعه هاي متفاوت اين كانيها مي توان لايه بندي سنگ اوليه را تعيين كرد.

مرمرها معمولاً داراي دانه بندي هستند و توجيه ترجيحي در آنها مشاهده نميشود ولي با افزايش شدت دگرگوني اندازه دانه ها بزرگتر ميگردد و ممكن است توجيه مختصري هم بوجود آيد.

كلسيت و دولوميت يا هر دوي آنها، مهمترين كانيهاي مرمرهاي خالص ميباشد كه معمولاً مقدار يكي از اين دو كاني در آن بمراتب بيش از ديگري است.

كوارتز آواري يا كوارتزي كه از تبلور مجدد چرت بوجود آمده است در مرمرها بخصوص در مرمرهاي كم دولوميت زياد ديده مي شود. كلسيت و كوارتز تا دماهاي بالا بدون واكنش در كنار هم باقي مي ماند و در اين دما به ولاستونيت تبديل مي شود.

در سيستم هاي بسته كوارتز در مجاورت دولوميت پايدار باقي مي ماند.

اگر مقداري رس بصورت ناخالص در سنگ مادر وجود داشته باشد كانيهاي مختلفي در مرمرها ممكن است تشكيل شود. از رس هاي ايلتي مقداري موسكويت توليد مي شود در صورتيكه كه از رس هاي كائولينيتي در شدتهاي كم دگرگوني اپيدوت نتيجه مي گردد و در شدتهاي متوسط دگرگوني گروناهائي از دسته گروسولر – آندراديت بوجود مي آيد كه در اين مرحله اپيدوت يا موسكويت ديگر وجود نخواهد داشت و بجاي آنها ميكروكلين و پلاژيوكلازها تشكيل مي شود.

ترموليت در مرمرهاي دولوميت دار يكي از كانيهاي عادي است كه در شدتهاي بالاتر دگرگوني به ديوپسيد تبديل مي شود. در دگرگونيهاي متوسط تا شديد فرستريت هم ممكن است در اين سنگها تشكيل گردد. در نتيجه دگرگوني پسرو، فرستريت ممكن است به سرپانتين تبديل شود و سنگي حاصل گردد كه از كلسيت و سرپانتين درست شده و بنام اُني كلسيت (Ophicalcite) معروف است. و زوويانيت، پيريت، پيروتين و گرانيت كانيهاي فرعي ديگر اين سنگهاست كه بمقدار خيلي كم امكان دارد در مرمرها ديده شود.